موتور گیرلس و تفاوت آن با موتور گیربکس

از آنجایی که موتورهای آسانسور تنها در دو نوع گربکسی و گیرلسی وجود دارند، همین سبب تفاوت موتور گیرلس و گیربکس آسانسور شده است. هرکدام از این موتورهای دارای مزایا و معایبی هستند که دلیلی بر تفاوت نوع کاربرد آن ها در آسانسور است.

موتور گیرلس آسانسور چیست؟

موتور گیرلس آسانسور (Gearless) که با نام موتور آسانسور بدون گیربکس یا آسانسور گیرلس نیز شناخته می شود، از جمله جدیدترین نسل های موتور آسانسور است که با رفع نواقص و ایرادات در انواع قبلی و پیشرفت تکنولوژی به بازار عرضه شده است.
مکانیزم عملکردی موتور گیرلس طوری طراحی شده که برای سرعت های معمولا بالا، مثلا 2.5 متر بر ثانیه مناسب بوده ولی این بدان معنا نیست که برای سرعت های پایین تر از آنچه ذکر شد، مناسب نیست. تا چند سال گذشته یافتن تجهیزات سازگار با این نوع از انواع موتور آسانسور کاری دشوار بود اما در حال حاضر شرکت های متعددی تجهیزات مربوطه را ارائه می کنند.

انواع موتور گیرلس آسانسور

موتور گیرلس در انواع بسیار متنوعی طراحی و تولید شده ولی به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم بندی می شوند:

موتورهای گیرلس بشکه ای یا درامی آسانسور
موتورهای گیرلس دیسکی یا تخت

آسانسور گیرلس چه ویژگی هایی دارد؟

واژه «گیر» یا Gear در زبان انگلیسی به معنای دنده یا چرخ دنده است و پسوند «لس» یا Less در زبان انگلیسی به معنای «بدون» است؛ بنابراین ترکیب این دو واژه که به صورت گیرلس نوشته و خوانده می شود به معنی وسیله ای است که دنده یا چرخ دنده نداشته باشد.
آسانسورهای بدون گیربکس یا به اصطلاح گیرلس آسانسورهایی هستند که موتور آن ها فاقد گیربکس است و دور فلکه کششی در این آسانسورها به وسیله اینورتر یا درایو کنترل سرعت کنترل می شود. موتورهای آسانسورهای گیرلس معمولاً آهن ربای دائم یا Permanent Magnet هستند که راندمان بیشتری دارند.
سابقاً در آسانسورهای گیرلس از موتورهای DC به منظور کنترل منحنی شتاب مثبت و منفی استفاده می شد ولی امروزه با پیشترفت تکنولوژی در ساخت مگنت های دائمی و الکترونیک قدرت، از موتورهای AC استفاده می شود.
موتورهای گیرلس انواع متفاوتی دارند که در ادامه به آن ها اشاره می شود:

موتور AC با آهن ربای دائمی
موتور AC ولتاژ متغیر و فرکانس متغیر
موتور DC ولتاژ متغیر

آسانسورهای گیرلس با برخورداری از مزایایی که دارد باعث استقبال بیشتر کارفرمایان شده است. برخی از این مزایا عبارتند از:

ـ موتورهای گیرلس را می توان به آسانی و با صرف وقت کمتری نصب کرد.
ـ به دلیل اندازه و حجم کوچکتر، نیاز به فضای کمتری برای نصب دارد.
ـ راندمان این آسانسورها بالا بوده و در حدود 90 درصد است.
ـ نیازی به روغن کاری مرتب ندارد.
ـ در ساعاتی که آسانسور ترافیک زیادی دارد، کارکرد مناسب و قابل قبولی را ارائه می دهد.
ـ تابلو فرمان این آسانسورها به دستگاه خنک کننده نیازی ندارد.
ـ می توان این سیستم ها را بدون وجود موتورخانه هم نصب کرد.
ـ قطعات استفاده شده در این آسانسورها مقاومت و طول عمر زیادی دارند.
ـ به هنگام کار کردن سر و صدای زیاد و آلودگی صوتی تولید نمی کنند.
ـ حرکت کابین آسانسور با نرمی و روانی انجام می شود و کیفیت بالایی دارد.
ـ به دلیل نبود قطعاتی از جمله فلایویل، گیربکس و هندویل، لرزش آسانسور به هنگام حرکت به حداقل ممکن می رسد.
ـ قطعات چرخنده یا دوار و صدای بلبرینگ ها به هنگام حرکت آسانسور، وضعیت بالانس بهتری دارند.
ـ به دلیل استهلاک کم تر قطعات، سرویس و نگهداری از آن هزینه بر نبوده و وقت چندانی هم نمی گیرد. همچنین قطعات کم تر دچار خرابی می شود که نیاز به تعمیرات آن را کم تر می کند.
ـ با محیط زیست سازگار بوده و از این نظر خسارت های زیست محیطی بسیار کاهش می یابد.
ـ استفاده از این نوع آسانسورها در سرعت های بالاتر از 3 متر بر ثانیه امکان پذیر است.

مقایسه موتور گیرلس و موتور گیربکس آسانسور

موتورهای آسانسور دارای انواع گیربکسی و گیرلسی می باشند. موتورهای گیربکس دار دارای گیربکس می باشند که همین امر موجب به وجود آمدن محدودیت ها و معایبی برای این نوع آسانسور شده است.
موتورهای گیربکس دار در هنگام حرکت تکان و لرزه ی بیشتری دارند. صدای تولیدی آنها بیشتر است. انرژی بیشتری مصرف می کنند و راندمان بسیار کمتری نسبت به موتور گیرلسی دارند. موتورهای گیرلسی کوچک تر از موتورهای گیربکسی هم توان خود بوده و نیازی به موتور خانه برای نصب ندارند.
اگر بخواهیم در رابطه با تفاوت موتور گیرلس آسانسور و موتور گیربکس آسانسور صحبت کنیم باید این نکته را بدانید که موتورهای گیربکس دار به وسیله ی انتقال حرکت از روتور به چرخ دنده های گیربکس و از آن جا به بکسل موجب حرکت کابین آسانسور می شوند در حالی که در موتورهای گیرلس چیزی به نام گیربکس وجود ندارد.
اما در موتورهای گیرلس نیروی چرخشی روتور مستقیما به فلکه منتقل شده و باعث حرکت سیم بکسل می شود. این امر مزایایی را برای موتورهای گیرلس به وجود آورده.
مهم ترین تفاوت بین موتور گیرلس و گیربکس آسانسور نوع ساختار این دو نوع موتور می بلشد. به اختصار می توان گفت که فرق موتور گیربکس و گیرلس در دارا بودن یا نبودن گیربکس می باشد. در موتورهای گیربکس، روتور داخل موتور می چرخد. با چرخیدن روتور، میله ای که یک سر آن داخل روتور قرار دارد نیز شروع به چرخیدن می کند.

یک سر دیگر میله به گیربکس متصل است که باعث چرخیدن چرخ دنده های گیربکس نیز می شود. چرخیدن چرخ دنده های گیربکس باعث چرخیدن فلکه گیربکس و در پی آن بالا کشیده شدن سیم بکسل می شود که کابین آسانسور را به بالا یا پایین می آورد. در واقع اصطکاک بین گیربکس و سیم بکسل باعث حرکت کابین می شود که این اصطکاک بخشی از انرژی تولید شده را تبدیل به گرما می کند.

موتور گیرلس آسانسور از چه اجزایی تشکیل شده است؟

یک موتور الکتریکی گیرلسی از اجزای زیر تشکیل می شود:

• موتور محرکه
• فلکه کششی
• شاسی
• ترمز مغناطیسی
• آرمیچر جریان مستقیم (روتور)
• بلبرینگ های محافظ

مزایای آسانسور گیرلس

مزایای آسانسور گیرلس را می توان نسبت به انواع موتورهای گیربکسی در موارد زیر خلاصه کرد:

• نصب آسان تر و راحت تر موتور گیرلس
• اشغال حجم و فضای کمتر
• کاهش هزینه های نصب و نگهداری در موتورهای گیرلس
• بازده ۹۰ درصدی در آسانسورهای گیرلس
• عدم نیاز به روغن کاری موتور گیرلس
• عدم نیاز به تجهیزات خنک کننده جانبی برای موتور گیرلس
• کارکرد خوب هنگام ترافیک بالا
• کاهش آلودگی صوتی و سر و صدا
• عدم نیاز به موتورخانه در مدل های MRL
• کیفیت بالای حرکت آسانسور
• طول عمر بالای قطعات آسانسورهای بدون گیربکس
• عدم نیاز به فلایویل
• سازگاری بهتر با محیط زیست

معایب آسانسور گیرلس

معایب آسانسور گیرلس عبارتند از:

• هزینه بالای راه اندازی نسبت به موتورهای گیربکس دار
• نیاز به طراحی های دقیق اولیه برای انتخاب اجزای مناسب
• کمبود تجربه در زمینه آسانسورهای روملس
• عدم کارایی مناسب و صحیح در محیط های صنعتی به علت وجود ذرات مخرب
• نیاز به تخصص بالا برای نصب و راه اندازی موتور آسانسور گیرلسی

البته با توجه به مزایایی که موتورهای گیرلس دارند، در دراز مدت استفاده از موتورهای گیرلس می تواند از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر باشد.

خرید موتور گیرلس

اگر به عنوان پیمانکار ساختمانی قصد خرید موتورهای گیرلس را دارید، قیمت های مختلف انواع موتورهای گیرلس را بررسی کرده و در نهایت از مراکز فروش معتبر اقدام به خرید کنید.